DİJİTAL bankacılık sektörü hızla büyüyor. Kullanıcı sayıı tüm dünyada 1.11 milyara ulaşmış durumda. Diğer verilere bakalım; Avrupa Birliği’nde 5 binden fazla geleneksel banka, 100’den fazla da dijital banka var. Dünyada ise bu sayı 400’e yakın. Globalde dijital bankaların hacmi Temmuz 2023 itibarıyla 300 milyar dolara erişmiş durumda.
Türkiye’de sektörün ilklerinden olan Hayat Finans’ın 2023 sonunda göreve başlayan Genel Müdürü Galip Karagöz ile hem sektörü hem de yılın ilk beş ayını konuştuk.
ŞUBEYE DEĞİL YAPAY ZEKÂYA YATIRIM
Karagöz, bu alanın Türkiye’de de çabuk kabul gördüğünü söyledi. “Tek sorun mevzuat” dedi, bu alandaki düzenlemeleri beklediklerinin altını çizdi.Karagöz, şubesiz banka olmanın avantajını şöyle anlattı: “Bir şubenin kuruluş maliyeti 6 ila 10 milyon TL arasında. Üstelik bu sadece fiziki maliyet. Böyle olunca daha düşük maliyetli, erişilebilir bankacılık hizmetlerinden söz edebiliyoruz. Dijital bankalar bu parayı teknolojiye, yapay zekâya yatırmayı tercih ediyor.”
5 AYDA 2.6 MİLYAR TL
Karagöz’ün verdiği bilgilere göre piyasadaki finansmana erişim sıkıntısı dijital bankaları da frenleten bir durum. “Hayat Finans, Hayat Holding ekosistemindeki özel ve tüzel kişileri önceliklendiriyor. Şu anda 10 bin bayi hedefimiz. Bugün itibarıyla 4 bin bayiye ulaştık” diyen Karagöz, yılın ilk çeyreğinin kendileri için olgunlaşma süreci olduğunu vurguladı. Hayat Finans’ın mayıs sonu itibarıyla mevduatını 2.6 milyar TL’ye ulaştırdığını söyleyen Karagöz, 2 milyar TL’nin üzerinde de kredi kullandırdıklarını belirtti. Karagöz, bunların yüzde 40’ının Hayat Holding ekosistemi, kalanının da ’lerce kullanıldığını vurguladı.
Peki piyasanın kredi kullanım iştahı ne durumda? “İhtiyaç var, dolayısıyla iştah var ama reel sektör bu şartlarda kredi kullanmakta zorlanıyor. Herkes ihtiyaçlarını minimuma çekmiş durumda. Piyasa gayrimenkul satışı gibi yöntemlerle bu dönemi atlatmaya çalışıyor” yanıtını veren Karagöz’e göre bu puslu tablonun dağılmasına az bir süre kaldı.
Galip Karagöz bunu da şöyle açıkladı: “Ekonomi programı beklendiği takvimde ilerlerse dezenflasyon sürecine girilecek. Piyasa takvimin böyle ilerlemesini bekliyor. Dolayısıyla bir ay sonra pusların dağılabileceğini, kredi kullanımının da artmaya başlayabileceğini öngörüyoruz. Son çeyrekte kredi piyasasının hareketlenmesini bekliyoruz.”
KOBİ KISITLAMASI ENGEL
Galip Karagöz’e göre sektörün bazı mevzuat değişikliklerine ihtiyacı var. Karagöz, “Şu anda mevzuat ‘dijital banka sadece KOBİ ile çalışabilir’ diyor. Ben çalıştığım KOBİ’yi eğer 500 milyon TL’nin üzerine çıkarırsam o artık KOBİ olmuyor ve geleneksel bankaya gitmeli. Bu benim için bir handikap. Diğer yandan çek konusu var. Türkiye’de şirketler çek ile çalışıyor. Elektronik çek kanunu çıkmadığından dijital banka olarak bunu yapamıyorum. X bankası ile çalışabilirim. Ama mevzuat bunu da yasaklıyor. Bu kısıtlama dünyada yok” dedi.
SÜRDÜRÜLEBİLİR PROJELERE DESTEK
Dünya nüfusunun yüzde 24’ünün halen bankacılık ekosistemine girmediğini belirten Galip Karagöz’e göre dijital bankalar bu grubu kazanabilir. Karagöz, “Biz banka olarak sürdürülebilirlik temalı projeleri destekliyoruz. Katılım bankacılığı yaptığımız için kâr-zarar ortaklığı da yapıyoruz. Türkiye’de KOBİ’lerin yüzde 69’u herhangi bir dijitalleşme stratejisine sahip değil. İki yıl sonra dijital bankaların toplam mevduattan yüzde 10 pay alması hedefleniyor” diye konuştu.
